Amidaca wal toloya betara va "Griruntara va Kulak"

Contenu supprimé Contenu ajouté
Nevatovol (prilara | webekseem)
bAucun résumé des modifications
Nevatovol (prilara | webekseem)
b Wana
Conya 117:
 
Jontik tawadayik kev tegisik va tudonara is griruntara toz tizuckuyud. Dokobasik ke OGPU va laumasa ota dem tawadayikafa acagisa tsunera munesteyed. Bak taneaksat ke 1930 sedme birgardial, 402 exura ik flavafa exaksara zo patayad. Bak toleaksat, ota tiyir vas 1048 aze 6528 bak bareaksat.<ref>Werth 1997, bu 167</ref> Icde 1929<sup>-e</sup> ilanacek isu 1930<sup>-e</sup>, OGPU va varafa ota vas 22&nbsp;887 «&nbsp;tueaftasi tegi&nbsp;» ozwar, viele mon 1100 kaatoesik ke soka ik pako zo xonukesiyid.<ref>Hildermeier 1998, bu 395</ref><ref>Viola 1996, bu 103–105, 108–110, vildeks va enkopaca ke OGPU icde danda is tazuk is ugalafa vonera va bata tueaftara isu darkafa tigira. Bazeckena ota dem klibunikeem tir vas mon 1200, bu 105.</ref> Widik yateyes golde griruntas dostak, jontikviele va ton blay sint tankotayad aze dratceyed ise va ''kolxoz'' diel dun tolgeniyid.<ref>Viola 1996, bu 176–179</ref> Koe konaka gola, koe tulon refa [[Azara]], sokafa vura dive winkaf widoteem atitsuyur&nbsp;; tawadayikaf blay va yona kotrafa widava dum Quba is Ordubad is Naxçıvan lajukostujeyed.<ref>Baberowski 2000, bu 632</ref><ref>Baberowski 2003, bu 706–708</ref> Koboda wal vertuma is tawadayikeem tuolgaweyer nume va «&nbsp;wupepesisa debala&nbsp;» nekiyir.<ref>Hildermeier 1998, bu 395</ref> Warzot icde glupafa acagira koe [[Ukraina]] is [[Kazaxa]] is idjafa gola ke Tcernozyom ik [[Sibira]] va kivara ke yon flibapik ke pako laumasiyid.<ref>Fitzpatrick 1994, bu 63</ref><ref>Viola 1996, bu 134</ref> Isti toleaksat ke 1930, Grigori Ordjonikidze bewik ke Politburo viley isu Mixail Kalinin va ritara eruyud, numen battan va abduaxa koe Ukraina miv arevlayar.<ref>Montefiore, ''La cour du tsar rouge'', bu 96</ref>
 
=== Pendaropafa rita ===
Ba 02/03/1930 Pravda fela va teliz ke Stalin vergumveltaf gu « Fansila ke kiewatca » sanegar.<ref>Iosif Stalin, ''Fansila ke kiewatca. Uum ke fira va tawamidurafa tudonara'', 1930</ref> Batcoba tiyir kategira ke okilik ke pako va tawadayikafa perzura koe varafa patecta. Divpakudeteson va wupesira va deona ke vertuma gan bat anamgimawes tawadayikaf exureem, Stalin va « bulfera is iltazukawera » malyopar. Armor ke tudonara tir loeke wiluf numen ristulafa xuvara va tawadayikeem tir rokla. Stalin va lizukaf gadesik wetce vajulen bonol anton narar. Miledje va drowigafa kuranuca ke tudonara abduplekur. Va gildura is rubuca tove tawadayikeem batkane nukevnedir.<ref>(de) Vladimir Nevežin, « Einführung », 1930</ref>
 
Konak celemoy tawadayik va kiewatcaf dakteks ke Stalin sopteyed. Va teliz ke Stalin ton batakafa liwa ta flavafa yatera va ''kolxoz'' diel naruyud. Ota ke tudonayan ebaveem jontikeke titfiyir. Ba 01/03/1930, uldinera va ota tiyir vas 57 % voxe arti toloy aksat ware oxam tiyir vas 28 %. Koe gola ke Tcernozyom, bata voda mal 83 % kal 18 % titfiyid,<ref>Fitzpatrick 1994, bu 63</ref> ise koe Moskva winka mal 73.6 % kal 12.3 %.<ref>Viola & al. 2005, bu 264</ref>
 
Perzura koe tawaday dun sokiyid kiren tawaayik va dimdubiera va intyona pasuxa is jiadara va tudonara is griruntara va ''Kulak'' is jiadara va kevalkaf tawuk dineyed. Mon 20 % de enomayamb yaseem teni temotara va pasuxa tire mbi di dimdubieyed.<ref>Hildermeier 1998, bu 396.</ref> Acum jontik enomambik di va erura kan tizuca lasutcedeyed. OGPU remi batyon aksat va 6500 flavafa exaksara patayar, don 800 viltanon rujayana. 1500 flibik zo bakayad oke zo aytayad.<ref>Werth 1997, bu 168</ref>
 
Pakesikafa ota dene bata perzura laumapayar : bak taneaksat tiyir vas biwe 109 000, vox ticfiyisa kal 214 000 bak toleaksat ; bak bareaksat ke 1930, aptacik ke birgardial va loon 1.4 celemoy perzusik kopatayad.<ref>Viola 1996, bu 140</ref>
 
== Vuestexa ==