Amidaca wal toloya betara va "XayastanaVayotsDzorWinka"

Tigisa vagetalte witafa Xayastana, Vayots Dzor winka tir dem walmot vas 2308 km² (  7.8 % ke varaf welmot ke patecta  ). Tir tela lesaneliakirafa winka ke patecta. Divefa jowa do [[Azara]] talteon is roneon tigid. Koefa jowa do lenteon [[XayastanaGegharkunikWinka|Gegharkunik]] winka isu lentalteon [[XayastanaAraratWinka|Ararat]] isu geroneon [[XayastanaSyunikWinka|Syunik]] tigid.

Vayots Dzor tir meftavafa gola. Nelkon tir dem baroya jaka  : lenteon [[Vardenis (jaka)|Vardenis jaka]] is isteon Arpa jaka is geeon [[Vayk]] jaka. Dem ontine vas 3522 m-, Vardenis tculk tir ane ontine ke winka, solve [[Areni]] krant tir ontinaf is lodomaf vas 850 m-. Vayots Sar tculkfey ontinaf gu 2586 m- riwe iste winka tigir.

Vayots Dzor tir dem jontika voa isu klita isu lavay. Tela lozolonafa kuksa tir [[Arpa (kuksa)|Arpa kuksa]] nisa koo 92 km- koe tawavo ke winka. Inafa klita moe lenttaltefa datca ke Syunik azekonta dem ontine vas 3260 m- tigir aze va [[Aras (kuksa)|Aras kuksa]] konir. Tir dem yona kovoa disa va stoya dum [[Jermuk]] kuksa isu [[Herher]].

[[Yeghegis kuksa]] tir dalafa kovoa ke Arpa. Va krantoza nendana gan bowere wetce tumtaxo ke govitafa blira konir.

Loa kuksa ke Vayots Dzor tid adalakirafa gu kaliaf cel is koliavapa. Abdumimaks ta remburera va lava ke Arpa kuksa van [[Sevan Uzda|Sevan uzda]] zo skuyur. Arbureteson va celki ke Arpa kuksa, lavaberlotaf narilt bak 1981 mal Kechut oblaxuzda kal Sevan uzda tulon zo vegeduyur.