Ede tir ayik (suterot)

Ede tir ayik


Ede tir ayik tir mivizvafa vrutasa nega ke Primo Levi sanegayana bak 1947 va intafa moblira koe nazi Auschwitz awalkopexo kali tunuyara bak saneaksat ke 1945.

Vildeks

Primo Levi ko Fossoli bak 1943 zo stakser ; banugale tir tolsanbalemdafo. Nope kevtorkevafa tegira zo sopeyer. Wetce yudaf italiik va int fure atoer nume do aryon yudik isu kotvedeyotaf stolenik zo katanar. Arti abica safta bate ayikye zo kabelcad : fu zo rezgaled. Nekev megrupera is woltendara va omaze rundanyad aze arti tanoyu koyasu aksatacku ko Auschwitz artlapid. Banlize taneafa rebara zo sopur : galucikye den batak voxen ayikya is rumeik is akolik den banak. Arti tolka radimi artlapira, loon alub-decemoy korik zo tieaytad.

Moi rebara, Primo Levi do aryone aelepese ayikye ko lebafa is fentafa olkoba zo stakser lize kerapa tozuwer. Viele sin tere zo aneyad, pune va kotcoba diskina seyeon mbi deswayad : mea vage, mea vukuda, mea usuk. Sinafe darefe vage gu tantazukot zo ikaplekuyud isen otuk kev ma zo ralfer. Kaliapon Primo va volpestorafa verta ke xo raver nume nekev fent is ael is lanera va borefa awalkera lasumoblir.

Lanviele vuda is etrak va ino tolgenid, pune va Steinlauf grupenik ke pemaxo kevlanir. Bantel nekev isk ke tirda vols zionafa lava, va int tcater ise jilion pragar. Primo Levi va mana fa ixalana ta man mefavlaf lag me rogildar. Voxen sedme Steinlauf, guparvuara tir mergil ta videna bagaliuca is tuamidara sol bonol, damo sinafa merodostena bliragropa. Jotafe italiikye va varafa zolonuca ke bata zatca me gildar neke vangruper da ayik va koncoba en gonubagir enide me belxar.

Koe rezgalexo, Primo Levi dum jontik artan gu arburera va gamiafa azilafa obla zo gledar. Lanviele obla mou epita buber edje bildeteson va vaj kal aykaxo lanir. Inaf nimat zo koforteyar ise zo kogabeper. Nore torigino wetce megalucik, va K-B- selaxe ke pemaxo bam kazokever. Moida remi konak bartiv koe fent va tcuxa lebon is megildason va kaliks al ker, pune tori abic viel ko tildes glarn zo stakser : inaf bakaks rofraskewer numen va tiexo taruter. Voxen kottan milinde me ervayer numen lantan banlize rungrupeyen arti tolka xonuketeson zo stakser. K-B- selaxo tir tildeso xo mu kottan tigis lize in nope fent is aliera mea mejer ise moekote mea kobar. Batkane bak abica vula stolenik rokeyaksed ise va direfa blira rokimbad ise va ael abicedje rovulkud. Nekevon jonvielera koe K-B- me tir durefa : anton tir cenu bak sinafa gebera isu buktuca.

Arti tildesa tolsanka, eepta ke Primo ten onuger. Numen ko megrupen glarn zo stakser, a tciamafa gubexa vox dem anton vage is olgaf vukudeem mejesitis. Va fent is kunca gin golureskar voxise va viranfa klokera goliker kotviele fogesestur ike ko yasa fogedimdenlapir. Bexe va Alberto lokiewaf nik katrasir. Alberto tiso riwe milklaafo tir roviduso : gruper da do datan rovodolebar, va datan gotaruter ise gonacagir enide va kuraniks di malseotar. Primo Levi vamoi divlanira va pemaxo va ino kalsetiketer.

Kobara loloon tuolgawer. Oye fent is nolda gamiaf vaj buren gan stolenik mea zo tabid. Kottan solgitison va bagafa obla rwamar. Divcepexo tir antaf mergil watason va abica walira. Abica mekobasa wexa ta lanira az dimlanira en tid kalafa wexa. Voxe me jijad. Vieleck tiskid, a konviele beta nona. Bexe Primo Levi va Resny luntaf dositik pokeon dikir.

Radimi manyon olgapaf vielcek, puveki tid opelackafi : artstira ke awalt tcalasa va tena ke fentugal tir kumzilira. Kottan va idulafa olya is afta impavantar. Batkase lantan va pemaxo geltron kosmad. Voxen ar warzotany va sin uleon ker : dostakaf grustasik va aabre vas konak loplekuf inoc ta rielestura volcaer. Konviele kottan tolon fu rozanier numen va lofa sinka vas tanoy lof inoc fu dadir. To bak mana vula stolenik va yasa gin trakud : tere « rotid mekalaf dum nuyik ».

Koe pemaxo mordara is teca velita soye inkeweyed. Koe Auschwitz kotcoba ok vugcoba tid roparloena : klaim is beg is aabre is azilfem voxis sumxa ta vukuda, kotcoba va rovindan tal rozanudar. Dace lantan va intyona moavafa talga ika loplekufe vace dem beg solimpad. Kore bata ksubera gan pemaxo winugon zo codad, pune geltron SS- rictaga va bata kaza miv impavantad. Jotafo Primo va bat bolk darpeon vangruper ; dere gildar da stravok vas kiewuca ik rotuca batlize koneke mea sugdalad.

Bata rabatera va ara ostik star. Toloya korikafa inda koe pemaxo krulded : « nayanik » is « naranik ». Trabe battan abdufis meviele laseotas loote dam ziline num adre kalfis va xonuka, is bantan vintason wergus num seotas va kon gunt enide abicedje wandi moblir. Abictan ke sin va yon lidaf nelkot al vided voxe tid vaxeik. Kevblitison koe bata wuka, klarmapafa wayeda loviele en tir verta.

Warzaf dostak koe Auschwitz zo tadler : razopaf dostak. Mu konaktan dum Primo Levi, batcoba tir moavafa katecta. Lana rindera zo tuadrar. Do Alberto nik, sin di tid peroy frubdesik. Arti yon abrotcif viel va tenuleks ke rindera di ked.

Primo Levi va warzafa kobara mbi eyoder, numen batcoba nutir fudafa kapbure tela darefa. Ino tir ke meenintenon kobasi solimi nume va awaltara rovodimpavantamar. Va Jean warzaf nik rungruper. Jean ikayoltkiraf gu Pikolo gu aneyara va aabre zo givajger. Primo Levi va in dositar. Jean va Italiava djuraver nume va konak blok ke Dante Alighieri kareizur, i va blok sugdalapas koe mana pilkovafa orka.

Inde zinulayar, pune razopafa rindera di juster. Voxen pokolera gin krulder viele konaku nisu icde kokrimtara mo Normanda artstid. Ostik sokisa gasizara va tupoara va bata pokolera webed. Voxen Primo Levi dum jontik artan ko brunuca gelbecker enide me di zo awuzar. Soe inafa akoyesa kakevera do Lorenzo italiaf wideytik nover da remi abic aksat koe pemaxo wan remblir. Bantel va aabre is beg vonapon levdafur ise va twa van Italia mu ino dear. Bat dodelik di tir mergil jupas da Primo Levi kimbar da dere int tir ayik ise wan tir.

Fentugal artstir. Arviele stolenik va fent is nolda kan anton tanoy klaim isu rija golureskad. Lan guzekad da re di tenutced voxen metan kotegir ; ta batcoba linersed. Isen kotinde, SS- ervolitik ika sin fu kiblad. Bak bat taneaviel, lana rebara wavidon zo askir. Sinafi bali arti abica wexa batkane zo fartur. Uleon Primo Levi va xonuka divvawar voxen bat warzot va meka inafa kontera divmodar isen ino zavzar brunafo.

Santaneaksat su artfir numen linvesa muta doon. Mali sanka muva dun dur. Dum dositik ke stolexeje, Primo dun kobar, perdoenon gan muva vox anton fronason da fentunafa sukara me tir. Uleon Klaus magyarik pokeon kobar : Klaus wan fogetir nuyik nume kuncason kalion kobar ise va intyona roklara parar neke wan kevpokoler. Bristutuson, Primo kareizur da va in al klokar, i va in estus koe idulaxo vanmiae yasa. Batcoba tir rotuxara voxe walpulvis is bristus mergil.

Arti konak mea pokoles aksat, baroy stolenik ta kobara dene razopafa aneyotca tere zo narad : Primo Levi tir tan sin. Tuke bati warzafi fli, idulon fu tiskir, mekivason va tapesa bewa ok akolera. Ostik, lanira tir nuyackafa numen sin va tirda is egeba rovobutcad. Voxen koe bata aneyotca ino va wideytafa germanikya sekar, i va ayikya volgrupesa va geltrafa blira koe pemaxo. Sinya tid vligusa ise pu kimtaf stolenik voldjupulvid. Volkinokon va intyon abdumimaks pulvid, va vanfis Kristnazbalaviel ikz-. Primo Levi bam setiker da weti biwe tanka ware tiyir nuyik isen ravlem dum « aytara » is « xonukera » anton tiyid ton divefa is suterotafa sugdala.

Primo Levi is Alberto va konaka dikiafa zinera su eksudad, i va zinera laumasa va karolara ka konak stolenik ke pemaxo. Kore sinafa bliragropa zavzad milafa, batcoba va kiewaca tiskar. Wori sopera va tan dositik va bata plinafa satolera me tenutcer : koridan gu divroidara va tane aytase cade, bantan gu vrayara zo lanzar. Kore me tir tel taneaf vrayanik, pune va krunguca al vider ise vol al soawer. Kinokafo gu levgasuca, Alberto is Primo flecud da va sint kaldisuked : kore va konaka nistura al tceded, pune soe tid empanik.

Ba 11/01/1945 Primo Levi toz awalker. Ko KB- selaxe zo vanstar. Ba 16/01 akolikeem zo givar da tel galucik va pemaxo eldeon bulutud nume trakud da vula ke tunuyara tir debayafa. Neken Primo Levi wan tir rodaxaso. Ostik gruper da tir axarsafo ta lanira. Acum lizukon zavzagir ise me mallanir. Mek stolenik ke mallaniyisa tolkuna remblitir, don Alberto inaf lokiewaf nik. Primo do ar anyust-decemoy stolenik koe pemaxo al zavzagir aze kadimion sonker da germanik al jovleyed : sin re tid antaf. Oye yanka vas -20° C- diveon, vugkase di remblid. Eksa dem vraz tir ika anton tolka. Voxen ware pemaxo zo gasizar isen fird konaklize sokid. Tere Primo Levi is konakar stolenik remi abrotcifa sanka figon is xokagon lajurud abdida gan rossiik ba 27/01/1945 zo giwad.

Kaiki bana meayafa gralomera, kot int va blira di lajumalvegedud.

Dere rupel

  • Primo Levi : Italiavaf italiaf suterotik ( 1919-1987 )
Ede tir ayik
XANTO
Vergumvelt Se questo è un uomo
Sutesik Primo Levi
Ava Italiava
Suterotinda Vrutasa nega
Evla 1947
betara teza
  Tuveli icde Suteroteem