Divlize ke Mochica tawavo koe refa Perua. Balemoyu faltafu u lentugeon tid Pampagrande debak azu Sipán azu Moche azu Pañamarca

Mochica [1] araya tir tan lozolonaf savsavaf seltay ke Andes golapa. Vanbliyisa koe Moche krant isu Chicama koe refa Perua, kene lentefa krimta ke patecta wali I-eafa decemda isu VIII-eafa vonewer.

Mochica seltay betara

Tolaskiyin zovdom va Moche wid

Beka Mochica sane va mek suteyen valdig al isker, pune blisa ewava ke inaf seltay tuke trocadayafa zikexa isu rebavafa di mobliyir. Ostik yona glupafa relida is naboxa is dere nakila va ayikafa vikeara va min icde bata araya cenkad. Bat seltay tiyir dem grustapan selt vas pulabolk benaykayar.

Mochica selt gan vamoefa pula tadlefa gu yon gertik isu gejik zo gadeyer ise vas kobara ke yambudikeem is tawamidusik benaykayar. Ana widava ke bata araya tiyir yoltkirafa gu Moche. Banlizu Mochica gejuse sane va yona lodaxafa sanelia blisa koe vema toz olgalicuyur ise va taneafo gazaxopo ke Perua exoneyer. Pelavon gu seltay ( wali 200 is 600 RGJ ), Mochica widava ken idulafa is rodafa krimta vas 350 km- grianamplekuweyed.

Mochica saneik va irk is xot is aryona ruxa miduyud. Sisteson va taya, va yon tawaf lavanarilt vegeduyud, konariltason va andesafa voama ko birtaf andus bolk. Konakban lavanarilt ostik reugale wan zo malsaved. Manlize gurafa krimpa va tawamidura tuwavdayad, pune Mochica saneik va tawetc laumas va romidun welmot vegeduyud. Bata noalafa tawamidusa nuva noveyed da sinafo tawavo ken krimta di tumantaweyer, voxen larde meke istefe bowere, pune kot voaxof krant va mivvexafi seltafi koeti tazukayar.

Widava tiyid dem gobapa is azekepaitafa relida. Rebaveem ke relida tiyir kum tawotafa norka kseayana sotre vwa. Iatason va norka, kuritca is lava gu gatelanon nugapeyena bapla zo aotceyer. Bata aotcaca koe intafa xuta di zo cupayar aze gan awalt zo turodayar.

Awalt relida betara

Rawaks ke Awalt relida

Lowoesa relida ke Moche tid Awalt relida ( Huaca del Sol ) is Tael relida ( Huaca de la Luna ). Awalt relida tiyir tele logijafe dre kum tawot ke abdieuropafa Amerika. Gu loon 140 celemoya turodayana norka zo kolnayar ise re tir ekwafa gu lum vas 340 x 160 m- is ontinafa vas loon 40 m-.

Xanton tiyir gijapafa voxen krileem gan muta is jwatcabanesik zo kidayar. Tite batakafa ventapa Tael relida tisa vas lopinaf lum lenteon vanmadawer ; lekeon inaf azekos va konak kuk isu bonta giskiyir. Lopinafa relida kene dokotafa lentefa krimta vanmadaweyed.

Xatcaxa ke Ai Apaec demumas lorik

Mochica saneik va nelkafa sanegafa kolna gu zultaf rebavaf lingeks al yunked. Jontik va gejafa tcedera ton moxinafa nakila volasa va gralomera va ebidunik az bastakara namidad. Lana nakila lingeyena keve trocadayxa va ebidunik vikeayan mu lorik dere volad, i lorik demumason kices is debanyes moe uskej tice relida.

Wale bata toloya dopewa ke wid, goba ( plaza ) va awalkikxo zanudayar, isen naboxa batlize is arlize kosmayana va ardilapaf selt razdad. Naboxa ke Jiomik ke Sipán tigisa valente Perua koe Lambayeque gola tid noeltaf zolonaf rawopaf kosmaks. Bak 1987 joxason va bata jonvwafa naboxa evlon gu mon 300 RGJ, rawopik va vask dem caxaf firviks vrutas va gulafa kuluca ke Moche gadesa pula kosmayad.

Toloya naboxa tiyid ke lizukaf korobik. Kot awalkik senyeson moe ge al kotawayar ise va ilamtafa kruja diskiyir ise tiyir dem moavafa roga isu dilgavafa don tulon oblakafa ingaxa isu pezafa is mak is flek is astak. Va vikleayan zanisik dere zo trasiyid, i va yone ayikye isu ayikya.

Mochica trocaday betara

Bata gevasa trocadayafa vola ordafa ke Mochica araya, va Ai Apaec vanblis vey irkksent

Trocadayaf trig isu tirac koe naboxa dere zo kotawayad nume va tciamafa giva icde blirinda ke bate sane dafud. Jontikote warzeyen kan cupasiki, keraf is batakaf trig va tazuk ke ayafa taka ok ayafa ik oretlafa vola ok sulem ok kaday ok zveri ok ruxa ok alkafa nakila ok xe vanikatcud. Mochica trocaday tir kotgrupafa gu geltrevafa pinta ise va konak lolistaf balumaks ke izva ke trocaday al warzer. Jontik trig tid lingeyen gu blizesa nakila yunkesa va migafa ok vieleafa blira dem gejik do daginik ik ayafa vikeara ik tcabanera ok layera. Bat fum burkon pokiraf askid da Mochica trocadayxa tid garifa yambaxa is yartes vrutaks va bata araya.

Atitsura ke Mochica araya vas wana dem tuwavafe egale ape daner. Rodcekap bak VI-eafa decemda az tizaf ruftacek arti tanoya decemda is kentacekap is bixedacek dilizeyed, i egale rawayase va taya abdion bodafa. Isen ostik Mochica sane gan vegungafe Huari kioxafe sane tere zo dilfuyur aze zo ceneyer.

Mochica moava betara

Mochica saneik tiyid deksaf yantanyofasik. Va jontika kulupafa tula ke sinafa yamba al isked. Bat koredik tir kum moava, dem oblakafa vidila yunkenafa gu frolga

Moava valente Perua aultoveckeyer numen Mochica saneik tiyid fitckiraf rogopik. Va karafa moava oku vangluyana gu lut ik dilgava ik ara yanta nyofayad, myelgason ta malseotara va tigaf toaz kane va tazuk gaboteyed. Lut is iyekot ta iara va ervo is xekacka zo malsaveyed solve moava is dilgava gu roga is migaxa zo artazukayad. Cuga moava moavabuxuson koe kuksa ke ontinafa azekexa zo malseotayar, kan rontafa is uulafa peya griaskisa is empasa va tawaki flanceteni koe intaf dambaf azekot. Koe lanyona gola, lird zo suxayad ise va istorafa litca zomeyed lizu moava zo divokseyer. Dilgavaf kawot isu lutaf koe kuritcafe cade zo kastayad.

Ewavak : Jiomik ke Sipán betara

Vuestexa betara

  1. Mochica ton Motcika espanavon is kotavon zo tiyar