François Rabelais

François Rabelais
1494-1553
Francavaf suterotik

Lasutera va tanizva ke Rabelais tir arpumara da kunte gariuca vunda ik prostewa zo torigid. Keskeon, inafa blira tir izgakirafa ise icde inafa ilkuca min turkon grupemet.

Rabelais koe La Devinière poke Chinon al koblilr, vey aluteik gadikye, lanon bak 1494. Icde inaf rumeugal isu sardugal va mecoba grupet. In rotir dene Francesco xida koe Angers al tir bodorkik. Rabelais ton izakik is pojasik me al nublir inde vunda co-kalir. Beka tis alkik (Francesco xidik azu Benoît az adlutik), in nelkon tiyir tamearayakiraf ayevik kiblayas va kipera is grolaptuca ta rietamuxara. Inafa bitonuca lanon belcon tiyir deasera is kotavera.

Remi blira François Rabelais belcon al tir alkik is selaropik is remsutesik is suterotik is ayevik.



Alkik

Bak 1519 koe Fontenay le Comte Francesco xida Rabelais tir. Batlize va Ellasava is Latinava is rokopa is tuwavopa is selaropa vayar, ise va xadolafa grupesuca urlicker, ise va Guillaume Budé kotgrupaf ellasavopik ellasavon is latinavon daalar, ise va yon ayevik nobar. Do yon grupelik va sint katanas dene Maillezais tujradik Geoffroy d’Estissac Francesco xidik va yona nafa gluyara kiewagid. Grupekseem is rictela ke Rabelais gan batyon tabexaf grupeik zo kagruped. Kivason da in tir rubaf gu rieteem ke Fabdura ise golde dirgara gan Sorbonne, va yon inaf ellasavaf neveem vamoeik deswad, acum va vayara va baerdaceem mal xantaceem puon poud ; vexe kaliapon yoke rubafa walpira, enomayan neveem pu in zo di dimzilid. Koe bata xida partafa bagaliuca ksubetena pu in zo ziluker.

Bak 1524, eruyunon gan Maillezais tujradik, Rabelais gan Clemente VII papik zo ristur ta bulura va Francesco dreem joke Benoît dreem dis va yona leboksafa verta. Veem pokeon tigir, koe Maillezais ecey. In konaktandon di jonvieler ise warzon di koskedar.

Bak 1525 koe Ligugé ecey in jonvieler lize va gelbe tuzeitase va trenara va intafa vayara trasir ise va grupera va Poitou tawaday raver. Azon, koo Franca ko kotlafa widava toldon koyar : ko Bordeaux is Toulouse is Paris is Montpellier, is koo Italia ko Roma. Bak 1530 ko Montpellier selaropakotla va int bender.

Bak 1535, bal toleafa koyara ko Roma, Paolo III papik va in falenyer icde jovlera va tujpastavage. Bak 1536, Paris tujradik va ditsa koe Saint-Maur-les-Fossés ecey pu in al firviyir.

Bak 1543, Rabelais va Saint-Christophe-du-Jambet adlutaxo seotayar, yoke awalkera ke Guillaume du Bellay, berik ke etik.

Bak 1550 Du Bellay etik va Saint Martin ke Meudon adlutaxo pu in volmiv gar, tuke dano va ziliduks meirubason elupkon royuter. Bak 1552 joke Paris tujradaxo va toloyo adlutaxo jovler, levi sanegara va intafa Balemeafa Neva urayatana gan Alkopakotla is Puloda. Arti tolda di awalker, lanon bak 1553.



Selaropik

Bak 1530 wetce selaropik gan Montpellier kotla zo doster ( tanda ke inafa bendera, bazesa da va selaropaf grupekseem abdion al urlickeyer ) ; bak 1531, in savsaf tujpastik, vayas koe Montpellier wetce pisidadetce al kiblayar va divera va Aphorismorum ke Xipokratos is Selaropafa Yambama ke Galianus, ke dana va krent al betayar sedme intaf digin nubasuteks. Yoke wayana kiewatca, bak 1532 Rabelais va bata nevama do konaka elladavafa is latinavafa straga volmiv piskur. Va twa pu Maillezais tujradik Geoffroy d’Estissac inaf nik koingaks dobureyer.

In bak 1532 koe "Grand Hostel Dieu de Nostre Dame du Pont du Rosne" va selaropik zo koflir aze miltandon koe Lyon va konaka remsutera is Taneafa Neva ke Pantagruel grot. Ba 22/05/1537 koe Montpellier va selaropagelfa kazawar acum koe kotafo gazaxo va selaropa di rotaver ise di roskur.

Moni 1539, dene Guillaume du Bellay, berik ke etik is bowesik va Piemonte, Rabelais vanpir zanis selaropik. Bak 1543 kadimi awalkera ke jiomaik Rabelais va Saint-Christophe du Jambet adlutaxo di seotar.

Bak 1543 Rabelais va int gelber koe Metz lize tandapon tir widavaselaropik ise va blirastapesa kuba kazawar. Ba 31/03/1547 François I-eaf gazik awalker, acum va gaderopafli Du Bellay etik di ebgar aze do Rabelais bareon jonvieletes di tolpir.



Remsutesik

Mali 1532 koe Lyon dene Sébastien Gryphe in va larma dem latinavafa twa ke Giovanni Manardi sanegar. In va Aphorismorum Hippocratis sectiones septem is konaka neva ke Galianus kan Hippocratis ac Galeni libri aliquot, ex recognitione Francisci Rabelaesi vergumvelt remsuter ise sebur.



Suterotik

Rabelais yolt me zo rosolgesiar sol toloy gradilik pu dan in va telyon nelkaf suteyen grot al ektur : pu Gargantua gadik is Pantagruel nazbeik yon gulik. Bak 1532 kan Alcofibras Nasier toriyolt (François Rabelais ors) va Kultaf is mayakaf askikseem ke kotgrupapaf Pantagruel, gazik ke Dipsodikeem sanegar. Mali 1533 Pantagruel gan Sorbonne zo urayar. Radimi dimpira mal Roma, bak 1534 in va Mekarolasa blira ke gijafa Gargantua, gadikye ke Pantagruel sanegar. Bak 1543 Sorbonne va Gargantua is Pantagruel tolon lanzar. Porfeon, Bareafa Neva ( 1545 ) az Balemeafa Neva ( 1552 ) ke stuveem ke Pantagruel zo di sanegad.

Bak 1545 gan François I-eaf gazik va gogol ta nuyafa sanegara va yona intafa neva sandon seotar. Radimi awalkera ke battel bat gogol gan Henri II nazbeik zo di gruyer.

Ko intaf groteem Rabelais va araya is itupuca katanar, ise va belisik belcon ganer enide bantan "va niska joar ise va dororafa wofta bupkur" ise da "yoke kipera tir ayawelte" aflicanyon askir.

Koe yona stuva ke yon inaf gradilik, va patectoyeem is yona wida isu widel ke Loire is Poitou grupeyen bak inafa jonvielera koe Ligugé ecey katrasit ; dere va Grandgousin lunaf gulik isu Gargantua isu Pantagruel is vepokafe Panurge dis va "tev-san-baroy bask enide kotvielon erbatrasir ta intafa gowelidana olegara" vexe dere tis "tel lokiewaf nazbeik", ik dere Jean des Entommeures gejaf tujpastik awalkopeyes kan baerdagamda va "san-bar-decit-tev-decem-tol-san-toloy volnik" bal "Picrocholine geja".



Ayevik

Bliracave ke Theleme irubasikeem kan opelaca zo vexayar : "VA KURANINE ASKIL".

Rabelais tcazedar va blirenvara kaikfisa va xuta ke Dimblirugal beka kobliyisa bak XVI-eafa decemda. Yoke inafa malyopasa tila varze prosteweem ke Mialukugal, inaf fitc nuvelar norlaf.

- Dilievik, in trakur da « sersikany gotir dilifamaf » tori sanedulap.
- Gaaropik, drager va gaara tukuvasa va kotafa is tamefa grupesuca ise omavana moe daavafa ravera ise gogolasa va funtera is bagalara.
- Alkik, waster va favera va Sutera wetce antaf rigot; Lidopa loon gotir poke dinereem ke bli is tuwava.
- Rokopik, tir kuvaf ta dimpira va romafi vols lovafi rokaroti.

Groteem ke François Rabelais askir da in tir tan aliik ke Dimblirugal ; batinde tabexon yordayar koe avatazukara ise tiyir tel lovaraf kaatoesik va francafa ormura.



Ozwaks ke François Rabelais

Voljilafa opa anton sotir rawara va gloga
François Rabelais

François Rabelais

 Blira 1494-1553
 Ava Francava
 Suterind Berpot
  Suterot 
  • Pantagruel (1532) Taneafa Neva
  • Gargantua (1534) Toleafa Neva
  • Le Tiers Livre (1546) Bareafa Neva
  • Le Quart Livre (1552) Balemeafa Neva
  • Le Cinquème Livre (1564) Alubeafa Neva
  Tuveli icde Suteroteem