Jean Nicolet

Jean Nicolet

1598-1642

Francaf vestasik

Jean Nicolet ~ Francaf vestasik va Amerika Jean Nicolet tiyir francaf kotgrupaf vestasik bak taneafu acku ke 17-eafa decemda. Va Uzdapaxo Gola koe Kanada vestayar. Kudja va Jean Nicolet lente Green Bay widava ranyer. Oklinda sol kudja diveksoyewer. Poke Nicolet bazesa bopica tir : « Bak 1634, Jean Nicolet, nik ke Samuel de Champlain ke Warzafa Franca, ko Kerafa Domega kene krimt ke Green Bay talte mon tanoye mile artlapiyir. » Min trakut da Jean Nicolet tiyir tel taneaf europik koyayas kal noelafo Wisconsin tawavo. Izva ke bat kotgrupik tir dulapafa is tanafa. 1. Toza ke Jean Nicolet Jean Nicolet bak 1598 koe Cherbourg koe Franca kobliyir. Gadikye tiyir gazaf kutcupsik wale Paris is Cherbourg. 1618 – Viele Nicolet tir tolsandaf, Samuel de Champlain kozider da in ko Warzafa Franca malkoyar. Nicolet gan Warzafa Franca sistu zo uner. Wetce taneon lafagik va amerindiikeem az bazaxoik. Nicolet koe Allumettes ewaleem iste Ottawa kuksa irubayar, vanmiae diliokaf amerindiaf grelt. Se va Algonkin is Huron ava isu araya raveyer nume tiyir walkalisik va Iroquoi saneik is europik. Bak 1620, koe Québec winka koirubar. Do Nippissing grelt lerddon bam irubar. Bak 1624, Jean Nicolet tir walkalisik. Arti lerdda do yon amerindiik, ko Warzafa Franca dimlapir. Bam tir winugaf walkalisik ke Warzafa Franca, zolonapaf is targapaf play. Jean Nicolet va Nippissing amerindiafa yerumanikya. Bak 1628 koe Québec nazbeikya veyon kobliyir : Euphrasie-Madeleine Nicolet ( 1628-1689 ). 2. Vestara bak 1634 Bak 1634, Franca gazik pu Samuel de Champlain eruyur enide in va taltafa vestara grustar. Gazik va toloya danda taon diyir. Taneon, Ottawa grelt isu Winnebago va sint kobodayad. Batdume almakazara tiyir esafa, voce erbaklitapa tiyir. Gazik kuraniyir da Champlain va Ottawa is Winnebago kodilir nume va kazara tolnover. Toleon, gazik pokoleyer da Champlain va kelda kal Sinia di co trasiyir. Kotavon, Winnebago trogarn va « Birasane » sugdalar. Rotir da Winnebago grelt poke bira al sokeyer. Champlain tiyir guazarsaf enide va koyara miv bokayar. Va kobara ke Jean Nicolet al karolayar nume puon eruyur da in va vestara bokar. Koyara ke Jean Nicolet kal Winnepago gola ( 1634 ) Batcoba di tiyir tela tugeltrapara ke Jean Nicolet. In va Warzafa Franca buluyur ise va koyapara bokayar, va cugunaykafa stuva. Do lospa dem konak kazik isu Huron nyapesik, kan almukwidkot mallapiyid. Nicolet is intafi soli va megrupeno tawavo koluyud. Taneon, malu Sault Sainte Marie lize telyona uzdapa va Saint Laurent bost zokeved, lenton ve koyayad. Azon, kal kosmana Mackinac ewala loon geon trenayad. Kaike bata ewala, Nicolet is nikeem va Michigan Uzda ronuvelasa birapa artlapiyid. Nicolet va krimta ke Michigan Uzda kal Puants ceda ve kenolapiyir. Re, Puants Ceda yolt al vanpir Green Bay. Viele Nicolet divtotaweyer, va diliokaf Menominee grelt kakeveyer. Kalion vanpiyir nik. Nicolet bam vangrupeyer da Winnebago grelt, « Birasane », pokeon tigiyir. Walzeteson gu intafa artlapira va staksakirik bam stakseyer. Abdi kakevera do yon Winnebago saneik, Nicolet va siniaf aboz kavageyer. Trakuyur da sin rotir tid asiaf. Va westa kotnubon giyir. Nicolet artlapison westayar. Winnebago sane foliyir da in tiyir lorik numen sin vudeyed. Bata vestara tir tela taneafa ke batakik ko Wisconsin gola. Jontikara di radimifiyid. 3. Tena ke Jean Nicolet Ba 07/10/1637 koe Québec va Marguerite Couillard kurer. Dogoleks ke Jesus veem icde duganyeem is teginyireem ke walkalisik siskeped. Amerindiik vaon kralipid. Ba 27/10/1642, lente Sillery vaticlapison va bost xonuker. Zivotcap va likay ve trovgayar. Anton, Savigny Weltikye mielon pujeson grupotceyer. Jean Nicolet me grupujeyer.

Jean Nicolet  Koblira  1598,  Cherbourg ( Franca )  Awalkera  27/10/1642,  Sillery, Québec ( Kanada )  Vedeyot  Franca    Eba  Vestasik   Vestaxo  Kanada   Tuveli icde Izvopa  « Jontik vestasik, kaiki Cristoforo Colombo, va rontizalor vane Asia lodam vestara is inkewera mo bata warzafa tadava dulapeyed. Bak 1634, Jean Nicolet, staksenik ke bowesik va Warzafa Franca Samuel de Champlain, ken domega ke Green Bay talte mon tanoye mile ko Red Banks artlapir. Vuida tiyir kodilira do « Birasane » numen in ben Franca va int di vangluyayar. Nicolet trakuyur da va yon asiik bifoton co di kakeveyer. Acum, bal koyara, kan ronekaf abrotcaf is tciamaf gem paasleweyer, plekuyun abdida in divtotaweyer. Voxen kakeven Winnebago amerindiik yoke « Edi » tisi koe nubeem loon zo woeyed : keskeon, viele in sidmonugason westayar. Nicolet ba dimlapira bazeyer da va tcunkeraf drelol al karolapayar, voxe di tiyir yoke alma lodam cot da drelol gan tel lo radimifisik di zo karolapatar. »