Teresa Wilms Montt

Teresa Wilms Montt
1893-1921
Espanavaf tcileaf ezlopik

Teresa de las Mercedes Wilms Montt, kobliyis ba 08/09/1893 koe Viña del Mar koe Tcilea az bucakseyes ba 24/12/1921 koe Paris koe Franca, tir tcileaf ezlopik isu suterotik. Wetce tan abdufisik ke nuyevafa ayikyeva zo torigir.

Blirizva betara

Teresa Wilms Montt tir vey oluafa yasa turestafa koe tcileafa kazafa gaderopa.

Ba sanperda kev kuranira ke intafa yasa va Gustavo Balmaceda Valdés kurer. Sin va Santiago koirubad lize va arayafa blira paker. Va toloya nazbeikya kadimion nazbar.

Wali 1912 is 1915 koe vankedapase Iquique valente patecta soker.

Ayikyevik is arotievik betara

Lickuca ke kurenye is linvesa gruadafa abdikerelera va toza ke folvafa lutcera ke suterotik tcalad. Va yon yambik is turestaf gruadik napon skedar, don Victor Domingo Silva ezlopik. Va taneaf suteks ikayolton gu Iquique Tebal ok Tebal sanegar.

Va grosibikya male vanblis dodelaf lizor rungruper ise va ayikyevafa is arotievafa rietava yoter, turestanon gan Belén de Sárraga espanikya is Luis Emilio Recabarren tcileafe sayudase dodelikye.

Dim Santiago, kurenik va inafa foredonesa skedegara kosmar nume va yaserkey grustar nume ba 18/10/1915 va xidaxe gonokolanir. Ba 29/03/1916 koeon taneatomon lakser.

Bak teveaksat ke 1916, Vicente Huidobro va inafa otcera il xidaxe pomar aze ko Buenos Aires koe Argentina doon otcer. Inafa jonvielera koe bata widava nover da va jonpatectaf gruadaf rijay rungruper. Va Victoria Ocampo suterotik isu Jorge Luis Borges is Peregrina Pastorino ayikyevikya turestapatasa tunar.

Bak 1917 va Inquietudes Sentimentales ezlak azu Los Tres Cantos sanegar.

Gruadafa ayewara koe Madrid az Paris betara

Azon bak 1919 ko Espana lapir lize koe Madrid sakiur ise va jontik suterotik don Ramón Gómez de la Serna is Enrique Gómez Carrillo is Ramón Valle-Inclán kakever. Banugale ikayolton gu Teresa Cruz va En la Quietud del Mármol grabom isu Mi destino es errar sanegar.

Va Paris koirubar lize va toloya nazbeya mewiyina mali alubda ropisir. Wori kadimi sinafa dimpira ko Tcilea ve miseper aze astirbon ve akoler.

Kabdi Kristnazbalaviel ke 1921 bucakser. Arti konak abdiawalkes viel koe Paris ba 24/12/1921 awalker. Tiyir 28-daf.

Ozwaks ke Teresa Wilms Montt

Va jotikya vol katir
« Parmon malfí mevielu. Fití liz kranav is piksa me zo rotonkad. Meviele co trakuyú, dace koe yokagapa ke jinafa kranavera, da cinafa rena maninde co tenuweyer. Jinafa wabuja koe tukerawesa nuba skotcer, jinafa takra ton iera ke nyukaf gomilasik keve kumba borer. To anton kan lana argapa va intafa kruldera gruper. Gue malfí. Va koncoba mea ké ! Tití balkik, i copaf liziwes rawaks, i blisa rotapsara. »

(es) No apta para señoritas
“Me voy para no volver jamás. Iré donde no pueda perseguirme el dolor y desengaño. Jamás pensé, ni en el delirio inmenso de mi dolor, que nuestro amor tendría un fin así. Mi pluma tiembla en la mano de rubor, mi corazón llora con el llanto de un criminal cobarde ante el patíbulo. No sé de mi existencia más que por un profundo sentimiento de hastío. ¡Sí, me voy. Ya no espero nada! Seré un autómata, seré una miserable ruina ambulante, seré una maldición viva.”


Nevewava ke Wilms Montt betara

Dere rupec betara

Tcileaf suteroteem

Vuestexa betara

  • (fr) Enrique Vila-Matas, Le Mal de Montano, Paris, Ch. Bourgois, 2003
  • (fr) Milagros Palma, Écritures de femmes d'Amérique latine en France. Du XIXe siècle jusqu'à nos jours, Indigo - Côté femmes, L'Harmattan, 2014 ISBN 978-2-35260-015-2
  • (es) Virginia Milner Garlitz, La última musa del Marqués de Bradomín ?, El Pasajero, n°26, 2011
  • (es) Ruth González-Vergara, Teresa Wilms Montt : un canto de libertad : biografía, Santiago, Grijalbo, 1993, (OCLC 30438609)
  • (es) Marina Alvarado Cornejo, Teresa Wilms Montt : estrategias textuales y conflicto de época, Santiago, Editorial Cuarto Propio, 2012, (OCLC 863714698)
  • (es) Marcela Weintraub, Melancolía y subjetividad femenina en el Diario íntimo de Teresa Wilms Montt, Universidad de Chile, 2007, krent

Divefo xo betara

Teresa Wilms Montt

Teresa Wilms Montt

 Blira 1893-1921
 Ava Espanava
 Suterind Ezlopa
  Suterot 
  • Inquietudes sentimentales, 1917
  • Los tres cantos, 1917
  • En la quietud de mármol, 1918
  • Lo que no se ha dicho, Santiago, 1922
  • Libro del camino : obras completas, 1995
  Tuveli icde Suteroteem 
  Tuveli icde Arotieva 
Delt va Teresa Wilms Montt gan Julio Romero de Torres, 1920